انتقال تکنولوژی
فناوری از روش های مختلفی انتقال می یابد، که می توان به روش هایی همچون روش مستقیم و غیرمستقیم، درونی و برونی، رسمی و غیررسمی، تجاری و غیرتجاری، بسته بندی شــده و غیر بسته بندی شــده، تجسم و غیرتجسم یافته اشاره کرد. به طور کلی مهم ترین روش هایی که به وسیله آن ها فناوری انتقال می یابد عبارتند از:
میزان اهمیت و تأثیر هر یک از روش های انتقال تکنولوژی به توانایی کشــور گیرنده فناوری در یادگیری و جذب دانش فنی و انتقال فناورانه بستگی دارد. روش انتقال تکنولوژی، هزینه ها و فواید فناوری انتقال یافته را مشخص می کند. به عبارت دیگر، تعیین روش انتقال در نتیجه تمایل عرضه کننده فناوری به عرضه آن به فرم بخصوص و نیز تمایل و توانایی گیرنده فناوری در اکتساب و جذب آن صورت می پذیرد. (محرابی, 1396)
شرکت ها از انتقال تکنولوژی برای بهبود مزیت رقابتی خود در یک صنعت، یک منطقه در داخل ، و علاوه برمرزهای ملی استفاده کرده و به صورت مزیت رقابتی ملی به کار می برند. این وسیله ای برای پیشرفت اقتصادی، توسعه اجتماعی، کیفیت زندگی و حتی ارتقای فرهنگ و سیستم، شکل زیر ارکان اصلی انتقال تکنولوژی را به تصویر می کشد. (تقوی فرد و همکاران, 1394)
ارکان اصلی فرآیند انتقال تکنولوژی
انتقال از طریق سرمایه گذاری مستقیم خارجی
تامین مالی پروژه های سرمایه گذاری. بکارگیری این نوع سرمایه گذاری به جز تامین مالی، اهداف دیگری همچون ارتقاء فناوری، توسعه مهارت و مدیریت برای ارتقاء توان کیفی نیروی کار داخلی، توسعه ی بازارهای صادراتی، افزایش استاندارد تولیدات داخلی و حرکت به سوی اقتصاد بازار را نیز دنبال می نماید
انتقال از طریق حق امتیاز یا لیسانس
در این روش سازمان گیرنده تمام یا بخشی از حقوق فناوری را که متعلق به سازمان دیگری است در قبال پرداخت مبلغی یا ارائه خدماتی دریافت میکند. در این روش سازمان گیرنده علاوه بر تسلط فناوری مورد نظر با استفاده از نام و اعتبار شرکت مالک فناوری به عرضه محصول در بازار اقدام میکند.
سرمایه گذاری مشترک
سرمایه گذاری مشترک شکلی از پیوند همکاریست که در آن دو شرکت بزرگ مستقل در زمینه ی سرمایه گذاری و فعالیت ها و تصمیم گیری ها به صورت مشترک عمل می کنند و اصولا یکی از شرکت ها در خارج از کشور دیگری است .
سرمایه گذاری مشترک در حقیقت یک راه ورودی به بازار جهانی می باشد که به صورت نمایی رشد می کند و از دهه ی70 به بعد در حال رشد است.
مهندسی معکوس
در این روش شرکت گیرنده با شبیه سازی، شکستن کدها و پی بردن به رموز فناوری و دوباره سازی محصولات به فناوری دست می یابد . هنگامی که دسترسی به فناوری سخت باشد و یا هزینه های انتقال بالا و هزینه های حقوقی پایین باشد از این روش می توان استفاده نمود. (تقوی فرد و همکاران, 1394)
نظر شخصی
یکی از ارکان انتقال فناوری مربوط به مبحث روش انتقال است. انتخاب روش انتقال فناوری با استناد به تجربیات قدیمی که گاهی به بیش از 10 سال پیش رفرنس شده است ریسک بالایی دارد. بهتر است برای مطالعه در این بخش از مطالب به روز و حتی ترجمه از رفرنس های بین المللی استفاده شود. این مطلب را از این نظر بیان میدارم که برای انجام فرآیند انتقال تکنولوژی در هر زمینه ای آنهم به صورت واقعی بایستی مطالعه قبلی انجام شود. اگر در هنگام مطالعه ببینم 20 سال پیش نظریه ای در خصوص انتقال تکنولوژی بیان شده است چگونه میتوان فناوری امروز را با آن روش کنترل و تحلیل کرد. ضمنا اضافه میدارم همانطور که در متن بالا (در بند آخر ؛ مهندسی معکوس) اشاره داشتم لیکن نمیدانم چگونه (تقوی فرد & همکاران, 1394) استفاده از این روش را مجاز دانسته اند. روش مهندسی معکوس نه تنها مهندسی نیست، بلکه مصداق عینی سرقت و نقض مالکیت فکری است. روشی که سالهاست در ایران اجرا میشود و نا زیبایی آن در محصولات کپی کاری شده نمود بیشتری پیدا کرده است.
تقوی فرد, م., و همکاران. (1394). انتخاب روش مناسب انتقال تکنولوژی با استفاده از روش دیمتل و فرایند... مدیریت توسعه فناوری, 75-100.
محرابی, ا. (1396). ﺷناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر انتقال تکنولوژی در صنعت نساجی. علوم و فناوری نساجی و پوشاک, 45-54.
