مفاهیم اﺳﺎﺳﻲ ﻧﻈﺮﻳﻪ های ﻳﺎدﮔﻴﺮی رﻓﺘﺎری: (حقانی و معصومی, 1389)
1. ﻳﺎدﮔﻴﺮی ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ﻛﻪ ﻓﺮد، ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎی رﻓﺘﺎر ﺧﻮد را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﻨﺪ؛
2. آزﻣﻮن و ﺧﻄﺎ، می تواند ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﻦ ﻳﺎدﮔﻴﺮی به حساب آﻳﺪ؛
3. همه رﻓﺘﺎرﻫﺎ آﻣﻮﺧﺘﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻫﺮ ﻧﻮع ﻳﺎدﮔﻴﺮی، ﺗﻐﻴﻴﺮ قابل مشاهده در رﻓﺘﺎر ﻓﺮد ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آورد ؛
4. بر طبق نظر رﻓﺘﺎرﮔﺮاﻳﺎن اﻓﺮاﻃﻲ، ﻓﻘﻂ آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ﺑﺘﻮان اﻧﺪازه گیری ﻛﺮد، می تواند ﻳﺎدﮔﻴﺮی ﻣﺤﺴﻮب ﺷﻮد؛
5. محیط باعث شکل گیری رفتار می شود؛
یادگیری از نگاه بیولوژی سلولی-مولکولی
مطالعات رفتاری و زیست شناسی نشان میدهند که یادگیری و حافظه از فرایندهای متعدد مجزایی تشکیل شده اند. همان طور که می دانیم یادگیری فرایند کسب اطلاعات جدید از دنیای اطراف بوده در حالیکه حافظه به قابلیت حفظ و بازخوانی این اطلاعات گفته می شود. تحقیقات اخیر با استفاده از مهندسی ژنتیک سعی در شناخت مکانیسم های درگیر در ایجاد حافظه دارند.(با دستکاری سلولی و هسته ای سعی در تقویت یادگیری و سپس حفظ اطلاعات نمایند. (نگارنده))
یکی از اولین دستکاریهای ژنتیکی که منجر به تسهیل یادگیری و شکل پذیری (ذهنی) در موش شده است، حذف گیرنده های درد بوده است. موش های فاقد این گیرنده، به طور طبیعی دارای درک درد بوده ولی یادگیری فضایی و اجتنابی تقویت شده ای داشته اند.
مطالعات بعدی نشان دادند که این دستکاری ژنتیکی در منجر به افزایش عملکرد گیرنده های گلوتاماتNMDA[1] و فعالیت سریع تر عوامل کلیدی وابسته به آن می شود. (قدیری و دیگران, 1393)
نظریه های یادگیری
از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎی ﻳﺎدﮔﻴﺮی ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ نظریه های زیر اشاره کرد.
ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻳﺎدﮔﻴﺮی ﮔﺸﺘﺎﻟﺖGestalt learning theory،
ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻳﺎدﮔﻴﺮی ﻣﻌﻨﺎدار ﻛﻼﻣﻲآزوﺑﻞMeaningful verbal learning theory،
ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻳﺎدﮔﻴﺮی ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ-اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻨﺪوراSocial-cognitive learning theory
ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎی یادﮔﻴﺮی ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت Information processing learning theories
در امتداد بند اخیر از نظریه های یادگیری پردازش اطلاعات به نقل از (نادری و منصوریان, 1393) میتوان افزود:
از دﯾﺪﮔﺎه ﭘﯿﺎژه، ذﻫﻦ ﮐﻮدک مثل ﻣﯿﻨﯿـﺎﺗﻮری از ذﻫـﻦ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﯾﺎ ﻇﺮﻓﯽ ﺧﺎﻟﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﭘـﺮ ﺷﻮد. او ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺎور اﺳﺖ ﮐﻪ ذﻫﻦ ﮐﻮدک ﺗﻼش ﻣـﯽﮐﻨـﺪ ﺗـﺎ دﻧﯿﺎی ﭘﯿﭽﯿﺪه اﻃﺮاف ﺧﻮد را ﺑﺸﻨﺎﺳـﺪ. اﯾـﻦ ﺷﻨﺎﺧﺖ از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت در ذﻫﻦ ﺑﻮﺟـﻮد ﻣـﯽآﯾـﺪ. وﻟﯽ، ﺷﯿﻮه ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋـﺎت نیز در ذﻫـﻦ ﮐﻮدﮐـﺎن ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ. در واﻗﻊ، ﺷـﻨﺎﺧﺖ ﺑـﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ ﻫـﺎی ذﻫﻨﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽﺷـﻮد ﮐـﻪ در ﮐﺴـﺐ، ﭘـﺮدازش، ﺳـﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ و اﺳﺘﻔﺎده از داﻧﺶ دﺧﺎﻟﺖ دارد. (نادری و منصوریان, 1393)
نظر شخصی:
· با ارجاعی که به (نادری و منصوریان, 1393) درخصوص ذهن کودک داشتم مایلم خاطر نشان کنم هر انسان در زمینه یادگیری با انسان دیگر متفاوت است؛ اما افسوس که همیشه نظام های آموزشی سعی در آموزش یکسان به همه و سپس آزمون یکسان از همه یادگیرندگان دارند. آیا کسانی که در این روش سنجشِ میزانِ یادگیری موفق ارزیابی میشوند براستی برگزیده از کل بوده اند یا تنها روش یادگیری ایشان با روش آموزش و سنجش انطباق داشته است؟
· آموزش و یادگیری رابطه ای متقابل همچون فروش و خرید دارند، تا خریدی نباشد فروشی صورت نگرفته است.
· به تجربه مشاهده کرده ام که رفتار مدیران در سازمان نشات گرفته از رفتار یک مدیر دیگر است! فرد دیگری که مدیر مذکور در گذشته یا همزمان تحت تاثیر او است.
منابع
حقانی, ف., و معصومی, ر. (1389). مروری بر نظریه های یادگیری و کاربرد آنها در آموزش پزشکی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی, 1188-1197. بازیابی از http://journals.mui.ac.ir
قدیری, ط., و دیگران. (1393, بهار). مسیرهای سلولی و مولکولی یادگیری و حافظه. شفای خاتم(2), 81-88. doi:10.18869/acadpub.shefa.2.2.81
نادری, م., و منصوریان, ی. (1393). اطلاع ﯾﺎﺑﯽ در ﭘﺪاﮔﻮژی ﯾﺎدﮔﯿﺮی ﭘﺮﺳﺶ و ﺟﻮ ﺑﻨﯿﺎد: ﻃﺮح ﻣﺪﻟﯽ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ. تعامل انسان و اطلاعات, 1, 203-215.
