تصویر از تلگراف
نقش تفکر استراتژیک در موفقیت سازمانی
سازمان هایی که دارای تفکر استراتژیک بالاتری هستند، می توانند در خلق و اجرای نوآوری استراتژیکی که باعث موفقیت سازمان می شود، بهتر عمل کنند. (فیض و روح الامینی, 1392) اما از طرفی دیگر (پور صادق و یزدانی, 1390) در تحقیقاتشان به این نتیجه رسیدند که: هر چند قابلیت تفکر استراتژیک نقش بسزایی در موفقیت شرکت های کوچک و متوسط دارد، اما مدیران در عمل از آن بهره نمی برند.
در جای دیگر (هورواث, 1393و مترجم) در کتاب جالب خود تحت عنوان اوج گیری-قواعد سه گانه تفکر استراتژیک اظهار نظر قابل تاملی دارد: اخیرا میشنویم که برنامه ریزی استراتژیک کالایی لوکس است و ضرورتی عاجل برای سازمانهای ایرانی ندارد؛ در مقابل، ادعا میشود که آنچه اهمیت دارد، ...تفکر استراتژیک است. با این حال، واقعیت آن است که برنامه ریزی یکی از اصلی ترین کارکردهای مدیریت است و سازمانی که برنامه و به خصوص برنامه استراتژیک نداشته باشد، در واقع کلیدی ترین نیاز خود را فراموش نموده است. برنامه ریزی فرآیندی دشوار و زمان بر است، اما تفکر استراتژیک قابلیتی ذهنی و تفسیر پذیر می باشد. شاید به همین خاطر است که مدیران ما اینهمه به تفکر استراتژیک علاقه نشان میدهند. تفکر استراتژیک به راحتی قابل اندازه گیری نیست، پس همه ما می توانیم ادعا کنیم که استراتژیست هستیم. (هورواث, 1393و مترجم)
مدیران باید قادر باشند تفکرشان را از سطح تاکتیکی عملیات روزمره به سطح بالاتری ارتقاء دهند (یعنی از بالا یا دور به مسایل نگاه کنند_نگارنده)؛ در این سطح بالاتر است که می توانند دیدگاه شان را طوری گسترش دهند که بتوانند نحوه جور شدن عناصر محوری کسب وکارشان با یکدیگر را درک کنند و ارزش بالاتری را برای مشتریان به ارمغان آورند. چالش زمانبر اوج گرفتن در تفکر یک فرد، از طریق پیمایشی که توسط شرکت اکونومیست اینتلیجنس یونیت[1] انجام گرفته، تأیید شده است. این پیمایش نشان میدهد که ۶۴٪ از مدیران شرکت های با عملکرد پایین معتقدند که «ما به قدری درگیر جنگیدن با مسائل روزمره هستیم که فرصت نمیکنیم گامی به عقب بگذاریم و ماجرا را از دوردست تر نظاره کنیم. (قاسمی و فیضی, 1394)
ناتوانی در اوج بخشیدن به تفکر برای تعیین جهت استراتژیک میتواند تأثیرات مخرب بلندمدتی بر سازمان داشته باشد. پژوهشهای انجام گرفته توسط شرکت کانفرنس برد[2] نشان داده است که ۷۰٪ شرکت های بخش عمومی در حال تجربة نزول درآمدی خود تا اندازه بیش از نیمی از ارزش کلی سهام شان می باشند. (قاسمی و فیضی, 1394)
جایگاه تفکر استراتژیک در ایجاد پایداری سازمانی
(قاسمی و فیضی, 1394) با اشاره به الگوی گری هامل [3] عنوان میدارد چارچوب فکری جدید از یادگیری
جدید حاصل می شود و لازمه آن آمادگی سازمان برای دل کندن از باورهای قدیم است. هامل خلاقیت، اکتشاف و درک ناپیوستگی ها را اساس تفکر استراتژیک می داند و آنها را عوامل اصلی در دستیابی به مزیتهای رقابتی پایدار برای سازمان به شمار می آورد.
(قاسمی و فیضی, 1394) می افزاید: تفکر استراتژیک یکی از ابزارهای مهم مدیریت در سازمان های پیچیده است. تفکر استراتژیک برای بقا و رشد سازمان در محیط به شدت رقابتی و پرتلاطم امروزی امری اجتناب ناپذیر است.
منابع
پور صادق, ن., و یزدانی, ب. (1390). تاثیر قابلیت تفکر استراتژیک مدیران ارشد بر موفقیت شرکت های کوچک و متوسط. مطالعات راهبردی(7), 143-159.
فیض, د., و روح الامینی, ع. (1392). تحلیل تأثیر تفکر استراتژیک بر نوآوری. فصلنامه صنعت و دانشگاه, 37-48.
قاسمی, ح., و فیضی, م. (1394). نقش تفکر استراتژیک بر پیچیدگی ساختار سازمان. پژوهش های مدیریت راهبردی, 141-170.
هورواث, ر. (1393). اوج گیری-قواعد سه گانه تفکر استراتژیک پیشرفته. (ن. سیدکلالی, و ب. وطن دوست, مترجم) تهران: آریانا قلم.
پانویس
[1] Economist Intelligence Unit
[2] Conference Board
[3] گری هامل – یکی از نظریه پردازان سرشناس رویکردهای نوین استراتژی (قاسمی & فیضی, 1394)
